ماهیت و تعیین کننده های ناترازی انرژی در ایران

کد مقاله : 1023-IMB

نویسندگان

لطفعلی عاقلی * دانشگاه تربیت مدرس

چکیده مقاله

تعادل یا توازن یک مفهوم فیزیکی و نیز اجتماعی است. در اقتصاد با انواع مختلف تعادل پایدار، ناپایدار، ایستا و پویا مواجه هستیم. زمانی که تعادل بین تولید و مصرف و یا عرضه و تقاضای انرژی به هم بخورد، مفهوم ناترازی انرژی مطرح می شود. همیشه ابعاد عرضه و تقاضا با هم برابر نیستند و در نتیجه کسری انرژی از محل واردات قابل تأمین است و مازاد آن، قابل صدور است. پس نکته مهم در مدیریت ناترازی انرژی در کوتاه مدت، اتخاذ سیاست تجاری آزاد و تعامل با سایر کشورها به ویژه همسایگان است، اما در بلندمدت، نیازمند اصلاح شیوه های مصرف، اقدمات صرفه جویی، افزایش کارایی تجهیزات مصرفی، قیمت گذاری متناسب با قدرت خرید مصرف کنندگان در سمت مصرف و تنوع بخشیدن به تولید انواع حامل های انرژی، تولید برق از منابع تجدیدپذیر، سرمایه گذاری در اکتشاف و استخراج منابع نوین، برنامه ریزی فصلی و منطقه ای عرضه حامل های انرژی در سمت تولید است. این تحقیق با رویکرد توصیفی و تحلیلی در دوره 1403-1380 روند مصرف و تولید فرآورده های نفتی، تولید و مصرف گاز طبیعی و برق را مقایسه کرده و نتیجه می گیرد که در دوره مورد بررسی، به طور کلی، روند مصرف و تولید هم جهت حرکت کرده و در سال های نزدیکتر این روندها بهم همگرا شده اند. در نتیجه، با توجه به تداوم رشد جمعیت هر چند با نرخ های پایین، لازمه افزایش تولید، سرمایه گذاری در سمت عرضه از یک سو، و بهره برداری از منابع انرژی تجدیدپذیر از سوی دیگر است.

کلیدواژه ها

ناترازی انرژی، فرآورده های نفتی، گاز طبیعی، برق، قیمت

وضعیت: پذیرفته شده