| مدل‌سازی پویای ریسک سیستماتیک ناترازی انرژی در بازار سرمایه ایران: رویکرد DCC-GARCH با متغیرهای برون‌زای مکانی-فصلی |
| کد مقاله : 1042-IMB |
| نویسندگان |
|
یدالله هیودی *1، سیدکاظم ابراهیمی2 1دانشجوی دکتری مهندسی مالی، دانشکده اقتصاد، علوم اداری و مدیریت دانشگاه سمنان 2دانشیار حسابداری، دانشکده اقتصاد، علوم اداری و مدیریت دانشگاه سمنان |
| چکیده مقاله |
| این مقاله به ارزیابی انتقادی پیامدهای مالی ناشی از ناترازی‌های انرژی، که در قالب ریسک‌های زیرساختی و اقلیمی-انرژی ظهور می‌کنند، بر بازار سرمایه ایران می‌پردازد. مسئله اصلی مورد مطالعه، ناتوانی رویکردهای تحلیلی رایج در اندازه‌گیری تأثیر شوک‌های مکانی و فصلی ناترازی‌ها بر همبستگی پویا و ریسک سبد سهام صنایع استراتژیک است. این پژوهش مروری، بدون انجام هیچ تحلیل تجربی جدیدی، بر شناسایی شکاف‌های روش‌شناختی در ادبیات داخلی تمرکز دارد و یک چارچوب تحلیلی ضروری برای مدیریت این ریسک‌های نوظهور پیشنهاد می‌کند. روش پژوهش، کیفی و تحلیلی-انتقادی بوده و بر مبنای مرور نظام‌مند ادبیات در حوزه اقتصادسنجی مالی و ریسک‌های غیرمالی است. یافته‌ها حاکی از آن است که پژوهش‌های داخلی غالباً از رویکردهای تک‌متغیره استفاده کرده‌اند و در درک تأثیر ریسک فصلی و مکانی بر ساختار همبستگی پویا ناتوان بوده‌اند. در نتیجه، چارچوب مدل همبستگی پویای شرطی با متغیرهای برون‌زای مکانی-فصلی (مدلDCC-GARCH-X) به عنوان ابزار تحلیلی لازم برای تبدیل ریسک ناترازی به یک عامل ریسک قابل قیمت‌گذاری (فاکتور تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ) معرفی می‌شود. این چارچوب با مدل‌سازی نوسانات نامتقارن (GJR-GARCH) برای دارایی‌های فردی و ادغام عوامل مکانی (مانند شاخص‌های منطقه‌ای کمبود گاز) و فصلی (مانند اوج مصرف تابستانی برق) در معادله پویایی همبستگی، امکان محاسبه بتای سیستماتیک پویا و ارزش در معرض ریسک (VaR) پویا را فراهم می‌آورد. نتیجه مفهومی نهایی این است که ناترازی انرژی باعث افزایش متغیر با زمان ریسک سیستماتیک و همبستگی‌ها در فصول و مناطق اوج بحران شده و تخمین دقیق‌تر ارزش در معرض ریسک پورتفوی را ممکن می‌سازد. |
| کلیدواژه ها |
| ناترازی انرژی، ریسک فصلی و مکانی، مدل همبستگی پویای شرطی، تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ، ارزش در معرض ریسک |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
