ناترازی بودجه و چالش پایداری مالی دولت: مروری تحلیلی بر علل و پیامدها
کد مقاله : 1065-IMB (R1)
نویسندگان
عباسعلی رستگار *1، میناسادات موسوی2، مصطفی رئوفی3، امین همتی4
1استاد تمام و عضو هیئت علمی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2دکترای مدیریت دولتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
3حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
4کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی و کارشناس دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
چکیده مقاله
ناترازی بودجه یکی از چالش‌های بنیادین اقتصاد ایران به شمار می‌آید که آثار گسترده‌ای بر تورم، رشد اقتصادی، و ثبات مالی بر جای گذاشته است. این پژوهش با رویکردی مروری–تحلیلی، به بررسی ابعاد مفهومی، علل ساختاری و پیامدهای اقتصادی ناترازی بودجه در ایران می‌پردازد. یافته‌های حاصل از مرور مطالعات داخلی و بین‌المللی نشان می‌دهد که وابستگی شدید بودجه به درآمدهای نفتی، ضعف در نظام مالیاتی، رشد مداوم هزینه‌های جاری دولت، و نبود شفافیت مالی از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری کسری بودجه مزمن هستند. تداوم این وضعیت، ضمن افزایش بدهی عمومی، منجر به بی‌انضباطی مالی، فشارهای تورمی و کاهش اعتماد عمومی به سیاست‌های اقتصادی شده است. در بخش پایانی مقاله، با اتکا بر تجارب موفق سایر کشورها، راهکارهایی چون اصلاح ساختار درآمدی دولت از طریق گسترش پایه‌های مالیاتی، کنترل هزینه‌های غیرمولد، اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد و ارتقای شفافیت مالی پیشنهاد شده است. نتایج این بررسی تأکید دارد که پایداری مالی دولت در گرو اصلاحات نهادی و انضباط بودجه‌ای پایدار است.
کلیدواژه ها
ناترازی بودجه، پایداری مالی، کسری بودجه، سیاست مالی، اصلاح ساختار بودجه، شفافیت اقتصادی
وضعیت: پذیرفته شده