| پایش ماهواره‌ای منابع آب: نقش سنجش‌ازدور در رفع ناترازی آب زاینده‌رود و کاهش ریسک هیدرولوژیکی برای سرمایه‌گذاری در تولید |
| کد مقاله : 1072-IMB |
| نویسندگان |
|
الهه جعفری1، عباس کیانی *2 1دانشجوی کارشناسی مهندسی نقشه برداری، دانشکده عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل 2استادیار گروه مهندسی نقشه‌برداری،دانشکده عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل |
| چکیده مقاله |
| در دهه‌های اخیر، تشدید ناترازی منابع آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران به چالشی جدی برای توسعه پایدار تبدیل شده است. حوضه زاینده‌رود به‌عنوان یکی از بحرانی‌ترین حوضه‌های کشور، با کاهش جریان‌های سطحی، افت آب‌های زیرزمینی و خشک‌شدن تالاب گاوخونی مواجه است. این پژوهش با هدف پایش و تحلیل روند تغییرات منابع آب سطحی حوضه، از داده‌های ماهواره‌ای سنتینل-2 و شاخص‌های طیفی تولید شده از باندهای تصویر ماهواره‌ای مورد استفاده، در محیط گوگل ارث انجین طی دوره ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ استفاده کرده است. نتایج شاخص NDWI نشان می‌دهد میانگین آن در اغلب سال‌ها منفی بوده و روندی کاهشی دارد؛ سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ خشک‌ترین دوره‌ها بودند، در حالی‌که سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ با ورود شاخص به محدوده مثبت، بهبود نسبی را نشان دادند. شاخص MNDWI نیز روند مشابهی را نشان داد اما، به‌دلیل استفاده از باند SWIR با دقت بالاتر در تفکیک پهنه‌های آبی عمل کرد که که بیانگر بهبود موقتی شرایط آبی در تالاب گاوخونی است. در مجموع، یافته‌ها حاکی از ناپایداری هیدرولوژیکی و تأثیر عوامل اقلیمی و مدیریتی بر وضعیت آبی حوضه و اهمیت پایش مستمر منابع آب سطحی با استفاده از داده‌های سنجش‌ازدور است. نتایج حاصل از پایش بلندمدت و دقیق ماهواره‌ای، ابزاری ضروری برای ارزیابی ریسک سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی وابسته به آب، اولویت‌بندی پروژه‌های بازسازی زیرساخت‌ها (مانند اصلاح شبکه‌های آبیاری و انتقال) و نهایتاً، تصمیم‌گیری‌های هوشمند و مبتنی بر شواهد برای رفع ناترازی و دستیابی به تولید پایدار در حوضه زاینده‌رود خواهد بود. |
| کلیدواژه ها |
| ناترازی منابع آب، حوضه زاینده‌رود، تالاب گاوخونی، شاخص NDWI، شاخص MNDWI. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |
